احکام ماه رمضان

در این مقاله به ارائه مطالبی در خصوص احکام ماه رمضان می پردازیم .

•   توجه : توضیحات با رنگ آبی در این مقاله قرار گرفته است در کنار متن اصلی حدیث
• سوالی داشتید زیر همین پست کنید نه در جای دیگه !  

 الزام رویت هلال ماه نو با چشم :

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ زَیْدٍ‌أَبِی‌أُسَامَهًْ قَالَ: سُئِلَ أَبُوعَبْدِ‌ّاللَّهِ (علیه السلام) عَنِ الْأَهِلَّهًْ. قَالَ: هِیَ الشُّهُورُ فَإِذَا رَأَیْتَ الْهِلَالَ فَصُم وَ إِذَا رَأَیْتَهُ فَأَفْطِر.

امام صادق (علیه السلام) از زیدأبی‌اسامه نقل شده است: از امام در مورد الأهلَّةِ سؤال شد. امام (علیه السلام) فرمود: «آنها [تبیین کننده‌ی زمان] ماه‌های سال هستند؛ چون ماه نو را دیدی روزه بدار [که اوّل ماه رمضان است]؛ و پس از آن چون آن را دیدی (هلال نو ماه شوّال)، افطار کن.(دیگه به روزه ادامه نده)

• تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۲ مستدرک الوسایل، ج۷، ص۴۰۳/ البرهان/ فقه القرآن، ج۱، ص۱۸۷/ نورالثقلین

(باب روزه گرفتن و افطار كردن به هنگام رؤيت هلال)

• منبع کل مطالب پایین : من لا يحضره الفقيه / ترجمه غفارى، على اكبر ومحمد جواد و بلاغى، صدر ؛ جلد ‏2 ؛ صفحه  455 تا 460

1908- محمّد بن مسلم از امام ابو جعفر   روايت كرده است، كه فرمود: چون هلال را رؤيت كنيد روزه بداريد، و باز چون هلال را رؤيت نمائيد افطار كنيد. و اين كار وابسته به رأى و اعمال گمان نيست، و رؤيت اين نيست كه ده نفر به نظاره بايستند، پس يكى از ايشان بگويد: هلال اين است! [هلال اين است:] و نه نفر ديگر نگاه كنند، ولى آن را نبينند، [اين معناى رؤيت نيست‌] بلكه وقتى يك نفر آن را ديد به این معناس که  هزار نفر دیگر هم مى‌توانند آن را ببينند.

و فضل بن عثمان از امام صادق عليه السّلام روايت كرده است، كه‏ فرمود: تكليف اهل قبله [در شناخت حلول ماه رمضان و عيد فطر] جز رؤيت نيست  و تقويم و  جدولهاى حساب براى اثبات آن  اعتبار ندارد  [و]  تكليف مسلمين جز رؤيت نيست.

1910- و در روايت قاسم بن عروه، از ابو العبّاس، فضل بن عبد الملك، از امام صادق   آمده است كه فرمود: روزه بر مبناى رؤيت، و فطر بر مبناى رؤيت است، (يعنى اوّل و آخر ماه) و رؤيت اين نيست كه يك نفر يا دو نفر يا پنجاه نفر آن را ببينند.

1911- و در روايت محمّد بن قيس از امام ابو جعفر   آمده است، كه فرمود: امير المؤمنين   فرمود: چون هلال را ببينيد يا شهود عدلى از مسلمين بر آن شهادت دهند، افطار كنيد، و اگر هلال را جز از وسط يا آخر روز نديديد، پس روز را تا شب به اتمام برسانيد، و اگر كار بر شما مبهم و دشوار شد، پس سى شب را بشماريد، و آنگاه افطار كنيد.

(باب روزه يوم الشّك)

1922- از امير المؤمنين   در باره يوم الشّك سؤال كردند، پس فرمود: هر آينه اگر روزى از شعبان را روزه بدارم براى من خوشايندتر از آن است كه روزى از ماه رمضان را افطار كنم.

همچنین در ادامه پاسخ به سوالات فرمود : بر او جايز است كه آن روز را به عنوان يكى از روزهاى شعبان روزه بدارد، (یعنی اگر روز رمضان هم بود و شما با نیت  شعبان روزه مستحب بگیرید نیازی به بجا اوردن روزه قضای رمضان را  ندارید  زیرا خدا آن را بعنوان روزه همان ماه که هستید یعنی رمضان حساب میکند)
پس در اين صورت اگر از ماه رمضان بود براى او كفايت مى‌كند. (نیازی به روزه قضا نیست)
و اگر از ماه شعبان بود زيانى به او وارد نمى‌سازد (و ثواب روزه مستحبی را برده است)،
و اما اگر كسى كه آن روز را با شك و ترديد روزه بدارد، بايد قضاى آن را بجا آورد، (بنابرین روزه گرفتن با شک و تردید امری صحیح نیست)
اگر چه معلوم شود كه آن روز از ايّام رمضان بوده است، زيرا هيچ فريضه‌اى جز با يقين قبول نمى‌شود. و براى كسى كه در يوم الشك روزه مى‌گيرد جايز نيست كه نيّت كند كه آن روز از ماه رمضان است. (بلکه باید در یوم الشک به همان روزه مستحبی شعبان نیت  کند که اگر درست بود ثواب مستحبی را دارد و اگر حدس نادرست بود ثواب روزه اصلی در رمضان را برده است)

1923- زيرا امير المؤمنين  فرمود: هر آينه اگر روزى از ماه رمضان‌ را افطار كنم، براى من خوشايندتر از آن است كه روزى از ماه شعبان را روزه بدارم، چنان كه آن را بر ماه رمضان بيفزايم.

1924- و بشير نبّال از امام صادق  در باره يوم الشّكّ سؤال كرد، و آن امام فرمود: آن روز را- به نيّت استحباب (مستحبی بودن)- روزه بدار، پس اگر معلوم شد كه آن روز از شعبان بوده است، روزه‌اى مستحبّى بجا آورده‌اى، و اگر از ماه رمضان بوده است، پس به روزه ی روزى از آن ماه رمضان توفيق يافته‌اى.

1925- و عبد الكريم بن عمرو به آن امام معروض داشت كه: من- فدايت شوم- بر خود فرض كرده‌ام كه تا قيام قائم  روزه بدارم، در اين صورت وظيفه من چيست؟ امام فرمود: در سفر، و در عيدين، و [در] ايّام تشريق، و آن روز كه در مورد آن شكّ مى‌كنند، روزه مگير.

و كسى كه در شهرى زندگى كند، كه قدرت جائرى در آن شهر باشد، مى‌بايد در روزه گرفتن و افطار كردن با او هماهنگى كند، زيرا مخالفت با او دخول در نهى خداى عزّ و جلّ است، آنجا كه فرمود: «و خود را بدست خويش به مهلكه ميفكنيد».

• منبع کل مطالب بالا  : من لا يحضره الفقيه / ترجمه غفارى، على اكبر ومحمد جواد و بلاغى، صدر ؛ جلد ‏2 ؛ صفحه  455 تا 460

 1948- و عمّار بن موسى روايت كرده است كه امام صادق در باره مردى كه به علت اصابت تشنگى بر جان خود بترسد، فرمود: مى‌تواند به اندازه حفظ رمق خود، و نه به اندازه سيراب شدن بنوشد.

ترجمه من لا يحضره الفقيه شيخ صدوق نویسنده : غفاري، علي اکبر؛ غفاري، محمد جواد؛ بلاغي، صدر جلد : 2 صفحه : 470

 و علاء از محمّد بن مسلم، روايت كرده است كه گفت: از امام ابو جعفر شنيدم كه مى‌فرمود: زن باردار در شرف وضع حمل، و زن شير دهنده كم شير، باكى بر ايشان نيست كه در ماه رمضان روزه خود را بگشايند، زيرا كه آن دو طاقت روزه را ندارند، و بر ذمّه ايشان است كه هر يك از آن دو براى هر روزى‌ كه در آن افطار مى‌كند، مدّى از طعام صدقه بدهد، و نيز مى‌بايد قضاى هر كدام از آن ايّام را بجا آورند.

نام کتاب : ترجمه من لا يحضره الفقيه شيخ صدوق نویسنده : غفاري، علي اکبر؛ غفاري، محمد جواد؛ بلاغي، صدر جلد : 2 صفحه : 471

توضیحات : 

با توجه به احادیث فوق ماه رمضان میتواند 30 روزه و یا 29 روزه باشد زیرا باید حتما هلال ماه  با چشم رویت شود تا رمضان شروع شود  و همچنین هلال ماه باید رویت شود تا ماه رمضان به پایان برسد. 
برخی ممکن است بپرسند از چه زمانی بهتر است روزه مستحبی بگیریم ؟
پاسخ : همان طور که امیرالمومنین علی علیه السلام و امام صادق علیه السلام در معتبر ترین کتاب روایی و حدیثی شیعه یعنی من لایحضره الفقیه فرموده اند ، به شما پیشنهاد میکنیم که از حدود سه روز پیش از شروع شدن هلال ماه رمضان شروع کنید به گرفتن روزه های مستحبی  تا ان شاءالله که بتوانید روزه هایتان کامل و بی نقص بجا بیاورید🌹💐

نحوه تعیین وقت نماز صبح :

الْفَجْرُ يَرْحَمُكَ اَللَّهُ هُوَ اَلْخَيْطُ اَلْأَبْيَضُ اَلْمُعْتَرِضُ لَيْسَ هُوَ اَلْأَبْيَضَ صُعَدَاءَ فَلاَ تُصَلِّ فِي سَفَرٍ وَ لاَ حَضَرٍ حَتَّى تَتَبَيَّنَهُ فَإِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ يَجْعَلْ خَلْقَهُ فِي شُبْهَةٍ مِنْ هَذَا فَقَالَ «كُلُوا وَ اِشْرَبُوا حَتّٰى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ اَلْخَيْطُ اَلْأَبْيَضُ مِنَ اَلْخَيْطِ اَلْأَسْوَدِ مِنَ اَلْفَجْرِ » فَالْخَيْطُ اَلْأَبْيَضُ هُوَ اَلْمُعْتَرِضُ اَلَّذِي يَحْرُمُ بِهِ اَلْأَكْلُ وَ اَلشُّرْبُ فِي اَلصَّوْمِ وَ كَذَلِكَ هُوَ اَلَّذِي تُوجَبُ بِهِ اَلصَّلاَةُ .

علی‌بن‌مهزیار می‌گوید:
امام جواد صلوات‌الله‌علیه در پاسخ به نامه‌ی از ابوالحسن‌بن‌حصین که درخصوص تعیین وقت اذان صبح پرسشی را مطرح کرده بود ،  فرمودند: خداوند رحمتت كند!  فجرِ[صادق] همان خطِ سفيدِ عرضی است(خط افقی)، نه خط صعودی(یا ستونی) (فجر کاذب)! پس در سفر و غیر سفر نماز نخوان تا زمانى كه آن (فجرِ صادق) برایت آشكار شود؛ زيرا خداوند متعال مخلوق خود را در چنين موضوعى در شک قرار نداده و فرموده است: «(در زمان روزه) بخوريد و بياشاميد تا خط سفيد صبح از خط سياه (شب) براي شما آشكار گردد از فجر [بقره:۱۸۷]»، پس خط سفيد، آن خط عرضی (یا همان افقی) هست كه با پديدار شدن آن، خوردن و آشاميدن در حال روزه حرام مى‌شود، و همچنین با همان، نماز صبح واجب مى‌شود.

کافي ج ۳، ص ۲۸۲/ تهذيب الأحکام ج ۲، ص ۳۶/ عوالم العلوم ج ۲۳، ص ۳۲۱/ تفسير البرهان ج ۱، ص ۳۹۹

نحوه تعیین وقت اذان صبح در حدیث امام جواد علیه السلام + بیسوادی صداوسیما برای تعیین وقت اذان