بار دیگر به این پرسش باز میگردیم، آیا زمین میتواند مسطح باشد؟ با توجه به مطالبی که در صفحات گذشته خواندید، باید متوجه منظورمان از مسطح بودن زمین شده باشید. اگر در تمامی جهات در سطح اقیانوس ها، دریا ها و دریاچه ها، سطح آب مطابق با نتایج آزمایشات، مسطح باشد و هیچ منحنی ای بین ناظر و جسم دوردست وجود نداشته باشد، با توجه به این واقعیت که 70 درصد زمین را آب پوشانده است، می شود نتیجه گرفت که زمین باید مسطح باشد. چون منحنی ای که دنبال آن هستیم در هیچ جهتی قابل مشاهده نیست.
ایراد: ولی چرا میتوانیم از هواپیما منحنی زمین را ببینیم؟ تابحال سوار بر هواپیما شده اید؟
پاسخ: نکته اول اینکه، پنجره هواپیما ها برای تشخیص شکل زمین کاملا کوچک است. در تصویر صفحه بعد میتوانید شبیه سازی ای از پنجره هواپیما و منحنی زمین را ببینید.
همانطور که در تصویر بالا می بینید، در صورت کروی بودن زمین، شما نمیتوانید از پنجره یک هواپیما قوس کامل زمین را تشخیص دهید و تنها بخش کوچکی از افق را میبینید که برای نتیجه گیری نهایی از شکل زمین، ناکافی می باشد.
با این حال، عده ای واقعا منحنی زمین را از هواپیما میبینند. اما این چگونه ممکن است؟ در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
برای مشاهده انحنا زمین به ارتفاع بیش از ۱۲ کیلومتری از سطح زمین و زاویه دید بیش از 60 درجه نیاز دارید هرچند بسیاری از مسافران با توجه به شرایطی که محیط خارج از هواپیما دارد نمیتوانند افق را درست و حسابی ببینند. همچنین این نکته قابل ذکر است که:
همگی میدانیم که برای اینکه فشار به خوبی تحمل شود، باید سطح را منحنی بسازیم. مثال بارز برای این، زیرِ کپسول های گاز و قوطی های دلستر و هر محفظه ی شامل مواد پرفشار است.
شیشه پنجره هواپیما هم از دوطرف به این شکل میسازند تا اختلاف فشار بیرون هواپیما و داخل هواپیما را تحمل کند و این باعث میشود شبیه به عدسی محدب عمل کرده و شما اشیا را با انحنا ببینید(همینطور افق را).
بیشتر مسافران به همین علت افق را از پنجره هواپیما منحنی میبینند. بنابراین پنجره هواپیما به اندازه ای زاویه دید در اختیار شما قرار نمیدهد که حتی در مدل زمین کروی نیز بتوانید انحنایی را مشاهده کنید.
این افسانه نیز باطل شد و مشخص شد که به دو دلیل نمیتوانید حتی در صورت کروی بودن زمین، منحنی زمین را از هواپیما ببینید:
- زاویه دید محدود
- وجود دیستورشن در پنجره هواپیما
